Żeby przyspieszyć czytanie, trzeba wiedzieć, co je spowalnia. Skupmy się na trzech najistotniejszych mechanizmach, które wydłużają Ci czytanie. Są to:
- liczba i czas trwania fiksacji (tzn. skoków wzrokiem po tekście),
- regresje i przeskoki,
- wąski zasięg widzenia i nieoptymalne użycie widzenia peryferyjnego.
1) NIE SFIKSUJ PRZEZ FIKSACJE
Ruch gałki ocznej nie jest ciągły, lecz skokowy. Jeśli powiesz komuś, by wzrokiem zakreślił w powietrzu okrąg, to wyjdzie raczej coś przypominającego pięciokąt:
Oczywiście, w rzeczywistości figura będzie bardziej złożona niż pięciokąt, ale przyjmijmy to uproszczenie. W takiej sytuacji fiksacją nazwiemy liczbę wierzchołków figury, tzn. przystanków gałki ocznej. Można powiedzieć, że oko pauzuje ruch i „wisi w danym miejscu”. Każdy przystanek ma także swój czas trwania, co oznacza, że na spowolnienie ma wpływ liczba i czas trwania fiksacji.
Aby doświadczyć tego, spróbuj wzrokiem zakreślić poziomą linię na płaskiej powierzchni. Ważne, żeby było to bez żadnego punktu odniesienia tzn. bez sugerowania się krawędzią np. półki czy stołu.
Nie tylko zobaczysz, ale nawet poczujesz, że zamiast ciągłej linii, pojawi się szereg punktów. O rozwiązaniu powiemy na koniec.
2) WYCOFAJ SIĘ Z COFEK
Regresje i przeskoki to ruchy wsteczne wzroku np. do poprzednich linii. Powodowane są przez kilka różnych czynników, ale my powiemy tylko o najważniejszych. Wg danych regresja (świadome powtórne czytanie np. w celu zrozumienia słów lub kontekstu) oraz przeskoki (podświadome ponowne czytanie poprzez źle umiejscowioną fiksację) obniżają prędkość niewytrenowanej osoby o 30% [1].
Rysunek jest uproszczony, bowiem regresja nie musi być skokiem o jedną linię.
1 – czytasz pierwszą linię,
2 – czytasz drugą i przeskakujesz do pierwszej,
3 – ponownie czytasz pierwszą i drugą,
4 – czytasz trzecią linię,
5 – wracasz do drugiej,
6 – ponownie czytasz drugą i trzecią…
Widzisz ile można przyspieszyć, gdyby wyeliminowane zostały czerwone i pomarańczowe strzałki?
3) WZROK NA PERYFERIACH
Co to jest widzenie peryferyjne? Wykonajmy prosty test. Utkwij wzrok na środku ekranu. Nie ruszając wzroku, zastanów się jak szeroko sięga Twój wzrok. Czy obejmujesz cały monitor? A może jeszcze pół pokoju? Pamiętaj, żeby nie patrzeć, tylko bez ruszania gałką oczną, „ogarnąć jak najwięcej”. Widzenie elementów po bokach od celu, to jest właśnie widzenie peryferyjne. Jeśli wytrenujesz umiejętność jego używania, to Twoja prędkość czytania może się zwiększyć o ponad 300%! [1].
Widzenie peryferyjne to po prostu „takie patrzenie kątem oka, żeby nie czytać marginesu”.
ROZWIĄZANIA
O rozwiązaniach powyższych problemów powiemy bardzo krótko. Nie ma tu dużo teorii – jest za to cała masa praktyki.
Krok 1: eliminacja regresji i przeskoków
Aby oduczyć się cofania wzroku, wystarczy stosować zakładkę lub kartkę i przesuwać ją tak, by zasłaniać właśnie przeczytaną linijkę. To znaczy, że aktualnie czytany tekst znajduje się pod naszym wskaźnikiem. Uwaga! Im bardziej irytujące będzie zasłanianie przeczytanego tekstu, tym bardziej regresje wpływają na Twoje spowolnienie. Czytaj wytrwale w ten sposób, aż przestaniesz zauważać dyskomfort. Być może „poświęcisz” na to kilka rozdziałów, ale warto.
Gdy to opanujesz, możesz przejść do kroku 2.
Krok 2: eliminacja fiksacji i wykorzystanie widzenia peryferyjnego
Tutaj można upiec dwie pieczenie na jednym ogniu. Otóż, aby lepiej kontrolować ruch gałki, należy skorzystać ze wskaźnika. Wystarczy zwykły patyczek do szaszłyków – świetnie się sprawdza! Zalety:
- skracamy/eliminujemy fiksacje, bo oko poruszać się w sposób ciągły potrafi jedynie za ruchem,
- możemy od razu ćwiczyć widzenie peryferyjne, ustawiając wskaźnik na ok. trzecim wyrazie od początku i prowadząc go do trzeciego wyrazu od końca,
- oko jest leniwe – samo porusza się wolno, natomiast wskaźnik możemy prowadzić szybciej, a oczy i mózg dopasują się i podniosą prędkość bez uszczerbku na zrozumieniu tekstu!
Bibliografia:
- Ferriss Tim: Scientific Speed Reading: How to Read 300% Faster in 20 Minutes, 2009.
- Wala M., Nilski T.: Szybkie Czytanie^info